به گزارش ماين نيوز، آنان بر این باورند که معادن زیرساخت توسعه صنعت و تولید است و خراسان رضوی از این ثروت خدادادی بهره فراوانی برده اما به علت پاره ای مشکلات هنوز نتوانسته از این ثروت در زمینه رونق اقتصادی بهره گیرد.
آن ها خام فروشی مواد معدنی، فرسودگی ماشین آلات، نبود دانش کافی برای استخراج اصولی مواد معدنی که به تضییع آنها منجر می شود و در نهایت عدم فرهنگ سازی در جامعه برای ارزش گذاری معادن و سوق دادن سرمایه ها به این بخش عمده مشکلات حوزه معدن خراسان رضوی را شامل می شوند.
* 658 معدن فعال در خراسان رضوی وجود دارد
معاون امور معادن و اکتشافات معدنی خراسان رضوی درباره ظرفیت های بخش معدن استان گفت: این استان مثل هر منطقه یا محل دیگر دارای شرایط و ویژگی های خاص زمین شناسی است و شرایط از نظر معدنی بسیار مطلوب است.
پرویز واثقی وضعیت معدنی استان خراسان رضوی را بسیار جالب و خاص دانست و افزود: در قسمت شمالی استان که میزان بارندگی و وضعیت هوایی بهتر است ذخایر معدنی و راهبردی کمتر و در مناطق جنوبی و شرقی استان که دارای وضعیت نامناسب اقلیمی است ذخایر عظیم معدنی نظیر سنگ آهن دارد.
وی گفت: از 66 نوع ماده معدنی کشف شده در کشور 46 مورد در استان خراسان رضوی شناخته شده و برای آن پروانه بهره برداری صادر شده است.
وی بیان کرد: اکنون در استان 658 معدن فعال دارای پروانه بهره برداری و 71معدن متروکه وجود دارد که ذخیره قطعی آن ها نزدیک به سه میلیارد تن و ظرفیت اسمی استخراج آنها 26.4 میلیون تن در سال است.
وی اظهار کرد: تعداد پروانه های صادر شده برای اکتشاف معدن در خراسان رضوی 156 فقره و تعداد گواهی کشف معدن 230 مورد با ذخیره 34 میلیون تن است و حدود 140 مورد مجوز برداشت معدن نیز تاکنون در استان صادر شده است.
وی افزود: برخی از معادن استان خراسان رضوی منحصر به فرد یا حداقل در کشور مشهور هستند که از جمله آن ها معدن سنگ آهن سنگان با ذخیره قطعی 700 میلیون تن، معادن کائولین گناباد، سنگ های تزئینی بجستان و فیروزه نیشابور است.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: قریب هشت هزار نفر به طور مستقیم در معادن خراسان رضوی فعالیت دارند اما شمار افرادی که به طور غیرمستقیم در معادن استان فعالیت می کنند دو برابر این تعداد است.
واثقی افزود: پارسال 49 معدن جدید با 43 میلیون و 600 هزار تن ذخیره و 196 میلیارد ریال سرمایه گذاری بخش خصوصی در خراسان رضوی به بهره برداری رسید.
وی درباره رویکرد این سازمان درباره معادن متروکه استان گفت: روش به کاررفته درباره معادن متروکه، تهیه شناسنامه معدن و اعلام واگذاری آن از طریق رسانه می باشد و در این راستا اعلام چهار مورد مزایده درباره معادن در سال جاری در دستور کار قرار گرفته که می توان طبق قانون به سرمایه گذاران واگذار کرد.
وی خام فروشی را یکی از مشکلات حوزه معادن خراسان رضوی عنوان و بیان کرد: همه مواد معدنی استان به جز سنگ آهن که دانش فنی و ماشین آلات فرآوری آن هنوز به طور کامل تهیه نشده و خام به خارج از منطقه صادر می شود، در داخل استان فرآوری و به صنایع معدنی تبدیل می شود.
او بیان کرد: اکنون طرح های بهره برداری و فرآوری سنگ آهن با سرمایه گذاری بخش دولتی در سنگان خواف در حال اجراست.
*معادن خراسان رضوی مسیر رسیدن به توسعه پایدار هستند
یک کارشناس حوزه معدن در خراسان رضوی گفت: معدن و صنایع معدنی مسیر رسیدن به توسعه پایدار هستند و برای توسعه به فناوری، انرژی ارزان، نیروی متخصص و سرمایه نیاز است.
ˈسوسن شاهندهˈ افزود: خراسان رضوی جزو استان های دارای ظرفیت بسیار معدنی است اما معادن استان اغلب در مناطق دوردست واقع شده اند و از سوی دیگر کار اکتشاف پرهزینه، پرریسک و سرمایه بر است.
وی بیان کرد: ذخایر معدنی ناشناخته ای نیز در این استان وجود دارد که با سرمایه گذاری مناسب می توان نسبت به شناسایی، اکتشاف، استخراج و فرآوری آن ها اقدام کرد.
وی اظهار کرد: ارزش معدن با ارزش نفت برابری می کند و جزو تحریم های بین المللی نیز قرار ندارد اما به علت عدم فرهنگ سازی در این زمینه، سرمایه داران در این بخش سرمایه گذاری نکرده و ترجیح می دهند سرمایه خود را در بانک ها سپرده گذاری کنند.
وی گفت: بخش معدن از هزینه و ریسک بسیار برخوردار است و در مرحله اکتشاف و بهره برداری نیازمند سرمایه گذاری بسیار است اما به رغم طولانی بودن مدت بازگشت سرمایه، مزایای بسیاری در پی دارد و علاوه بر اینکه به اقتصاد و اشتغال کمک می کند سرمایه اولیه را چند برابر می سازد که سود آن به مراتب از بهره های بانکی بیشتر است.
وی بیان کرد: از سوی دیگر روستائیان در مسیر استخراج و بهره برداری از معادن مشکلات بسیار برای بهره برداران ایجاد می کنند در حالی که نمی دانند معدن جزو انفال است و سود بهره برداری از آن شامل حال همه مردم می شود که نمونه این مورد را در روستاهای شهرستان چناران در خراسان رضوی به عینه می توان مشاهده کرد.
شاهنده گفت: رونق یک معدن در روستا موجب اشتغالزایی برای روستاییان و رونق روستا می شود زیرا سرمایه گذاری در بخش معدن، ساخت راه، کارخانه و تکمیل زیرساخت های دیگر را در پی دارد که به آبادانی منطقه کمک می کند.
وی ادامه داد: در کنار اکتشاف ذخایر معدنی و استخراج اصولی و بهینه از معادن تلاش برای ایجاد ارزش افزوده در قالب صنایع معدنی و جلوگیری از صادرات و خام فروشی مواد معدنی ضروری و حایز اهمیت است.
وی بیان کرد: منابع طبیعی هر کشور همراه با نیروی انسانی زیربنای توسعه اقتصادی آن محسوب می شود و وجود منابع متنوع معدنی تجدیدپذیر خراسان رضوی فرصتی خدادادی است که با استفاده مطلوب از آن می توان ضمن ایجاد اشتغال و افزایش درآمد زمینه گسترش صنایع معدنی مرتبط را فراهم کرد.
مشاور عالی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: اولویت های سرمایه گذاری در حوزه معدن و صنایع معدنی باید در ابتدا شناسایی و مزیت های نسبی آن مشخص شود تا سرمایه گذاران بتوانند با اطمینان خاطر از این مهم استفاده کنند.
شاهنده افزود: رونق بخش معدن مستلزم تامین امنیت سرمایه گذاری، ثبات قوانین و مقررات، شفاف سازی اطلاعات معدنی، ارتقای دانش فنی و تکنولوژی، معرفی و ترویج فرهنگ معدن کاری، ایجاد انگیزه و سرمایه گذاری در بخش معدن، اختصاص تسهیلات برای بازسازی و نوسازی ماشین آلات و تجهیزات معدنی با بهره کم و بازپرداخت طولانی مدت، تامین تسهیلات سرمایه در گردش در این زمینه است.
* معدن کاری باید علمی شود
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: به رغم تاریخچه 9 هزار ساله و دیرینه معدن در ایران، معدن کاری علمی باید جایگزین استفاده از روش های سنتی و انفجاری در معادن شود.
راضیه علیرضایی افزود: در معدن کاری علمی، زمین شناسی علمی، اکتشافات علمی و سیستماتیک از مسائل جدی است و تقریبا مطالعات علمی اکتشافی در کشور را تاکنون سازمان زمین شناسی یا شرکت های دولتی انجام می دادند و نقش بخش خصوصی در این زمینه بسیار محدود بوده است.
وی بیان کرد: اگر در کشور برنامه ریزی مناسبی در حوزه معدن انجام گیرد تا همه علوم مربوط به معدن کاری بدرستی و بجا در کنار هم قرار گرفته و استفاده شود قطعا نتایج بهتری به دست می آید.
وی افزود: طی چند سال اخیر نقش بخش خصوصی در اکتشافات معدنی پررنگ تر شده و به برکت انجام اکتشافات علمی تغییراتی را در بخش معدن و صنایع معدنی شاهد بوده ایم.
وی اظهار کرد: بر اثر این تغییرات اکنون برنامه عملیاتی اکتشافات علمی و سیستماتیک معدنی فقط به دستیابی به یک رگه، مخزن یا یک نظام خاص محدود نمی شود بلکه در این عملیات سلسله معادن و مخازنی کاوش می شود که سرمایه گذاری در فرآوری آن ها توجیه اقتصادی داشته باشد.
این مسوول اقتصادی دانش فنی فرآوری مواد معدنی را ادامه معدن کاری علمی دانست و گفت: با برخورداری از این دانش حداکثر بهره برداری از معادن انجام که این مهم از طریق استفاده از ماشین آلاتی محقق می شود که کمترین تضییع مواد معدنی را داشته باشند.
علیرضایی افزود: استفاده از این ماشین آلات در قانون معدن پیش بینی شده اما هنوز حداقل یا حداکثر میزان بهره وری از این ماشین آلات مشخص نیست و در حال تعیین آن هستیم.
وی با بیان اینکه رویکرد جدید این سازمان در حوزه معدن مساعدت بهره بردارانی است که از دانش فنی متناسب در بهره برداری از معدن برخوردار نیستند، افزود: براساس تصمیمات گرفته شده برای این بهره برداران تسهیلاتی فراهم می کنیم تا به سوی فرآوری علمی و کاهش تضییع ماده معدنی حرکت کنند.
وی ادامه داد: رویکرد جدید بعدی در حوزه معدن کاهش فاصله کارخانه فرآوری از معادن است تا با بهره گیری از دانش فنی در فرآوری ماده معدنی در منطقه مورد نظر، زمینه توسعه آن را نیز فراهم کنیم.
او گفت: معدن و معدن کاری منجر به توازنی در توسعه خراسان رضوی می شود که این هم در راهبردهای توسعه صنعت و معدن استان لحاظ و هم در بخش فرآیندهای محاسبه ارزش افزوده و ایجاد درآمد برای منطقه به آن توجه شده است .
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: معدن کاری علمی با همه بخش های خود کلید توسعه متوازن استان خواهد بود و امیدواریم فرآوری مواد معدنی، بهره وری و کاهش تضییع مواد معدنی به عنوان یک راهبرد توسعه ای در استان از سوی همه بخش های درگیر در معدن مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه معدن سهم ما از طبیعت است و یقینا نباید بهره برداری امروز ما از معادن حقوق آیندگان را از بین ببرد، افزود: نظارت بر معادن استان را به سازمان نظام مهندسی معدن واگذار کردیم و ساز و کار خیلی حرفه ای و کارآمدی برای این موضوع آغاز شده است.
وی خاطر نشان کرد: رویکرد سازمان به توسعه معدن و معدنکاری در استان جدید است و هنوز در مناطق معدنی ما زیرساخت ها و زیربناها و امکانات اصلی در حد لازم توسعه پیدا نکرده است لذا باید سهم واقعی بخش معدن استان از درآمد حقوق دولتی پرداخت شود.
علیرضایی نقش معادن در توسعه استان را فراتر از ایجاد اشتغال و جذب سرمایه دانست و گفت: اگر در معادن غنی استان از جمله سنگ آهن خواف و باخرز سرمایه گذاری مطلوبی داشته باشیم بگونه ای مرزبانی اقتصادی ایجاد می شود و این نوعی آینده نگری خیلی عالمانه است.
وی افزود: با توسعه سرمایه گذاری معدنی در مرزهای استان زمینه سکونت جمعیت بیشتر در این مناطق را فراهم خواهیم کرد.
*خراسان رضوی رتبه نخست برخورداری از مهندسان معدن
رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی نیز در این باره گفت: بخش معدن شامل اکتشاف، تجهیز، استخراج، کانی آرایی، فرآوری و صنایع معدنی است که این چرخه نیاز به فرهنگ سازی برای توسعه دارد.
حسین عباس نیا افزود: قانونمداری، فعالیت علمی، کار جهادی، برنامه محوری مهم ترین الزامات فرهنگ سازی در بخش معدن هستند که اگر بتوانیم فرهنگ سازی کنیم در ایجاد اقتصاد مقاومتی نیز موفق خواهیم بود.
وی با بیان اینکه در بخش معدن کارهایی را برحسب عادت انجام می دهیم که تبدیل به فرهنگ شده و در واقع از اساس غلط است، افزود: رفتارهای غیرقانونی در بخش معدن، عمل نکردن به مقررات، عدم توجه به ارزش واقعی مواد معدنی و خام فروشی آن از جمله عادات بد است.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی گفت: معادن جزو انفال است و ما در مقابل نسل آینده مسوول هستیم لذا کسانی که وارد بخش معدن می شوند باید دارای حداکثر توانمندی مالی و یا امکان فنی واقعی باشند.
وی بیان کرد: حضور موثر مهندسین معدن می تواند استفاده حداکثری را در بخش معدن که سرمایه ملی است، ایجاد کند.
وی با اشاره به نقش سازمان نظام مهندسی معدن در علمی کردن معدنکاری گفت: این سازمان حدود 11 سال است که تشکیل شده اما فعالیت های معدنی در ایران حدود 9 هزار سال قدمت دارد.
او افزود: در این سازمان می خواهیم بگوییم که فعالیت های معدنکاری در تمام مراحل باید منطبق بر مسائل علمی و ضوابط و مقررات باشد اما فعالیت علمی خیلی جوان است و با وجود 9 هزار سال تجربه و وجود معدنکاران متعدد تجربی که سال ها در این عرصه فعالیت داشتند، علمی کردن معدنکاری زمان بر می باشد.
وی گفت: در سازمان نظام مهندسی معدن سه رشته اصلی شامل متالورژی، زمین شناسی معدن، نقشه برداری و 12 رشته مرتبط با آن مربوط به حوزه صنایع معدنی است.
او اظهار کرد: در کشور بیش از 30 هزار نفر مهندس عضو سازمان نظام مهندسی ایران هستند که این تعداد در خراسان رضوی دو هزار و 500 نفر است و هزار نفر از آنان در معادن استان فعال هستند.
وی افزود: خراسان رضوی رتبه نخست را از نظر نظام رتبه بندی جایگاه مهندسی معدن در کشور دارد و در دیگر شاخص ها دارای رتبه دوم یا سوم کشور است.
او با بیان اینکه معدن، سرمایه گذاری عظیم و ریسک بسیار می خواهد و بازگشت سرمایه آن در درازمدت خواهد بود، گفت: از کسانی که سرمایه های سرگردان دارند تقاضا می کنیم در بخش معدن سرمایه گذاری کنند.
وی همچنین گفت: این سازمان از طرح هایی که بیانگر روش علمی جدید برای استخراج معادن و جایگزینی برای روش انفجاری باشد، استقبال می کند.
