به گزارش ماین نیوز، این امر به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم تاثیر خود را بر صنایع معدنی داخل کشور میگذارد. به شکل مستقیم باید بهدلیل کاهش قیمت تمام شده قیمت محصولات معدنی کاهش یابد.
وضع ما بهتر استسیدمحمد فاطمیان، مدیرکل صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در اینباره میگوید: ما در شرایط تحریم و کاهش قیمت نفت و کاهش میزان صادرات نفت، نسخه اقتصاد مقاومتی را در صدر اقدامات و دستور کار خود قرار دادیم. صرفنظر از آثار منفی که کاهش درآمدهای نفتی دارد معتقدیم آثار مثبت این اتفاق از آثار تخریبی آن بیشتر است. وی میافزاید: کشورهایی که وابسته به درآمدهای نفتی هستند به نسبت میزان فروش خود عایدی بیشتری از درآمدهای نفتی دارند، بنابراین با کاهش درآمدهای نفتی آنها بیشتر متضرر میشوند ضمن اینکه ایران تنها کشوری نیست که کاهش قیمت نفت را متحمل میشود.
وی اضافه میکند: تجربه سالهای بعد از انقلاب و دوران جنگ به ما آموخته که در شرایط سخت بیشتر توانستهایم خود را تجهیز و مهیا کنیم و تئوری و دانش را برای عملیاتی کردن در حوزه صنایع داخلی به کار گیریم.
فاطمیان ادامه میدهد: ما اثرات مستقیمی از کاهش قیمت نفت در صنایع معدنی نمیبینیم و از نظر منطق اقتصادی نیز صنایع معدنی ما وابستگی کامل به مواد معدنی و انرژی تولید داخل دارند بنابراین انتظار کاهش قیمت بهدلیل کاهش قیمت نفت در تولید مواد معدنی را نمیتوان داشت.
وی اضافه میکند: اگر زمانی ظرفیت اضافه و نصب شده، در تامین مواد اولیه با مشکل روبهرو باشد ترجیح این است که مواد اولیه مورد نیاز وارد شده تا خط ارزش تولید در ایران کامل شود و در حقیقت ارزش آن برای ایران درآمدزایی داشته باشد. این هدف دور از دسترس نیست و همواره در دستور کار بوده اما درباره اینکه شاهد اثربخشی کاهش قیمت نفت در ایران نیستیم باید بگوییم ما در تولید و صادرات در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ رشد قابل توجهی داشتیم چنانکه صادرات صنایع معدنی در ۹ماه سال ۹۳ از نظر وزنی ۲۳درصد، از نظر ریالی ۲۸درصد و از نظر دلاری ۲۱ درصد رشد داشته است.
وی میافزاید: در حوزه مواد معدنی نیز در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال ۹۲ از نظر وزنی، صادرات مواد معدنی ۴۴درصد، ریالی ۳۶درصد و دلاری ۳۸درصد رشد داشتهایم.
مدیر کل صنایع معدنی با اشاره به اینکه در بخش واردات مواد معدنی نیز افزایش ۲۳درصدی و در واردات صنایع معدنی ۱۱درصد افزایش را شاهد بودیم، میگوید: واردات این مواد نیز بهمنظور تکمیل زنجیره ارزش و توسعه زنجیره ارز و کسب ثروت اتفاق میافتد و در حقیقت با هدف مارکتینگ کردن این مواد در داخل کشور انجام میشود.
پولهای داغبازار فلزات پایه یکی از مهمترین بازارهای جذاب برای سرمایههای سرگردان موسوم به پولهای داغ است که با کاهش قیمت نفت و از دست دادن جذابیت بازار فرآوردههای نفتی ممکن است به این سمت برود. با این حال تحلیل کارشناسان از وضعیت کنونی صنایع معدنی این است که کاهش قیمت نفت در صنایع معدنی تغییر محسوسی داشته است.
محمدرضا بهرامن، نایبرییس خانه معدن ایران با بیان این مطلب میگوید: کاهش قیمت نفت اثرات مستقیمی بر قیمت تمامشده مواد معدنی دارد و هرچه انرژی موردنیازشان بیشتر باشد اثر بیشتری میگیرند. این تاثیر در قیمت آجر، سیمان، فولاد و سنگهای ساختمانی که مصرف انرژی بالایی دارند و حتی در قیمت کالاهای بعدی وابسته به این صنایع مانند ساختمان نیز دیده میشود که بهطور نسبی مثبت و در مصارف بخشهای مختلف محسوس است.
وی با اشاره به اینکه قیمت کالاهای صادراتی معدنی کاهش نسبی داشته، اضافه میکند: از بدو ورود مواد معدنی به کارخانه تا مصارف نهایی این مواد، کاهش قیمتها را میتوان دنبال کرد و البته میتواند تقاضا را در بازارهای وارداتی کاهش دهد و شاید بخشی از رکود حاصل شده در بخش مسکن و ساختوساز به همین عامل برگردد.
بهرامن با اشاره به اینکه با کاهش قیمت نفت انتظار کاهش قیمت تمام شده را دارد، عنوان میکند: متقاضی پیشنهاد خود را ارائه میدهد اما از آنجا که تولید در کشور ما با حمایتهای یارانهای دولت همراه است، کاهش قیمتها به سرعت نشان داده نمیشوند و حداقل تاثیری را تا الان در قیمتها شاهد نبودهایم و محسوس نیست.
وی ادامه میدهد: با این حال سایر کشورها به این دلیل که انرژی مورد نیازشان را خریداری میکنند با کاهش قیمتها، قیمت تمام شدهشان کاهش مییابد، اما تولیدکنندگان ایرانی به دلیل استفاده از منابع سوخت و انرژی داخلی چندان تاثیری از کاهش قیمتها نداشتهاند و نمیتوانند در قیمت تمام شده صنایع معدنی با رقبایشان برابری کنند، راهکار هم این است که دولت در این موضوع ورود پیدا کند و با درنظر گرفتن تعرفهها و جوایز صادراتی از صنایع معدنی حمایت کند تا صنایع معدنی بازارهای خود را از دست ندهند. نایبرییس خانه معدن با بیان اینکه دولت این حمایتها را حداقل در کوتاهمدت ادامه دهد، میافزاید: صنایع به سیاستهای حمایتی دولت حداقل تا زمان کوتاهی نیازمندند.
وی میگوید: البته بیشتر صنایع معدنی قبل از کاهش جهانی قیمت نفت وارد فاز کاهش قیمتها شده و تاثیر خود را روی بیشتر مواد معدنی گذاشتهاند.
وضعیت کشورهای نفتخیز منطقهافت قیمت نفت هزینه تامین انرژی فولادسازان را ۶ تا ۱۰درصد پایین آورد که این افت جدای از تاثیر افت ۵۰درصدی قیمت سنگآهن و زغالسنگ نسبت به سال قبل است. قیمت قراضه نیز ۲۱درصد افت داشته و میتواند باز هم کاهش یابد. کک نیز ۲۷درصد ارزانتر شده است.
کارشناسان میگویند تاثیری که صنایع معدنی میپذیرند، از بازار جهانی است و بهطور مستقیم از کاهش قیمت نفت تاثیر نمیگیرند ولی از طرف دیگر گروهی معتقدند کاهش قیمت تمامشده محصولات معدنی در کشورهای دیگر که رقیب محسوب میشوند، میتواند سود و بازار محصولات معدنی داخل را تحت تاثیر قرار دهد. کاهش درآمدهای نفتی در کشورهایی که اقتصاد تک محصولی دارند بهطبع دولتها را با چالش جدی روبهرو میکند.
حسن خسروجردی، رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی ایران با بیان این مطلب میگوید: با این حال در کشورهای نفتخیز منطقه کمترین تاثیر را صنایع معدنی ایران متحمل شدند چراکه میزان فروش نفت ما یک میلیون بشکه در روز است و از آنجایی که بخش داخلی از سوبسیدهای دولتی استفاده میکند چندان تاثیری از این امر نپذیرفته است اگر چه در صادرات ما نیز مانند سایر کشورها تحت تاثیر قرار گرفتهایم.
وی میافزاید: کشورهای منطقه مانند امارات، قطر، کویت و عربستان نیز از آنجا که وابستگی بیشتری به درآمدهای نفتی دارند و برخلاف ایران، کشور صنعتی محسوب نمیشوند اما از آنجا که دارای ذخایر مناسب ارزی هستند، بهتر توانستهاند شوک ناشی از کاهش قیمت نفت را تحمل کنند.
وی ادامه میدهد: با این وضعیت در کشوری مانند عراق که دارای بحرانهای داخلی فراوانی است، با کاهش قیمت نفت، همان صنایع اندکی که وجود دارد با چالشهای جدی روبهرو شده است. در بحرین اما صنایع معدودی مانند آلومینیومسازی وجود دارد اما از آنجا که بیشتر فرآوریکننده مواد معدنی وارداتی یا صنایع تبدیلی هستند، به آن حد نمیتوانند به درآمدهای صادراتی این صنایع وابسته باشند.
خسروجردی میافزاید: در امارات از آنجا که بیشترین حوزههای نفتی در ابوظبی که یکی از شیخنشینهای هفتگانه این کشور است، قرار گرفته و بخش عمده درآمدهای نفتی به این شیخنشین تعلق دارد و دوبی که درآمدهای ناشی از تجارت آزاد را بهدست میآورد با در نظر گرفتن ذخایر بسیار خوب ارزیشان چندان لطمهای از کاهش قیمت نفت ندیدهاند.
وی با تاکید بر اینکه ایران کشوری صنعتی محسوب میشود، میگوید: اگر چه بخشی از صنایع ایران بهویژه صنایع معدنی خوابیده اما با سیاستهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب درباره استفاده از تمام ظرفیتهای تولید در کشور میتوانیم با جلوگیری از خامفروشی مواد معدنی، و تکیه بر صنایع کوچک در کنار صنایع بزرگ و سایر ظرفیتهای ثروتساز کشور از بحران کاهش قیمت نفت نجات پیدا کنیم.
وی میافزاید: تجربه چنین شرایطی برای رسیدن به لزوم جداسازی اقتصاد از شیر نفت ضروری بوده است.