به گزارش ماین نیوز، اجرای پروژه‌های معدنی که از ریسک بالایی برخوردار هستند در وهله نخست نیازمند برنامه‌ریزی دقیقی از سوی بهره‌بردار و توان مالی کافی و تامین سرمایه اولیه، فناوری، زیرساخت‌ها و... است. حال اگر چنین برنامه‌ای برای بهره‌وری از سوی افراد سرمایه‌گذار در پروژه‌های معدنی و صنایع آن وجود نداشته باشد علاوه بر سرمایه، فرصت بهره‌برداری و تولید محصولات مورد نیاز صنایع داخلی نیز از بین خواهد رفت.
داریوش دیودیده، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد درباره تاخیر در بهره‌برداری از معدن فسفات چرام و روند واگذاری این معدن به بخش خصوصی گفت: کارهای صنعتی و معدنی مشکلات خاص خود را دارد و نمی‌توان یک فرد یا مجموعه را مسئول مشکلات و نداشتن پیشرفت و موفقیت کار دانست. چرا که عوامل مختلفی در بهره‌برداری پروژه‌های بزرگ همچون معدن که از ریسک بالایی برخوردار هستند، دخالت دارند.
وی افزود: بیش از ۳۰ سال است که از بحث بهره‌برداری از معدن فسفات چرام می‌گذرد اما تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است. ۵ سال پیش یک شرکت مجوز بهره‌برداری از این معدن را دریافت کرده اما اینکه چرا تاکنون بهره‌برداری از این معدن انجام نشده دلایل مختلفی همچون مسئله معارضان محلی و غیرمحلی داشته اما مهم‌ترین بحث آن کاهش صرفه اقتصادی این پروژه به دنبال کاهش قیمت‌های جهانی فسفات بوده است.
وی ادامه داد: آنچه مسلم است اینکه محور پیشرفت و حرکت پروژه‌ها، سرمایه‌گذار است. یعنی در تمام سرمایه‌گذاری‌ها مشکل وجود دارد اما باید توجه کرد زمانی که سرمایه‌گذار در حین انجام پروژه با مشکل مواجه شود ادامه فعالیت را متوقف نمی‌کند اما این اتفاق در معدن فسفات چرام رخ داده است.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد معتقد است که سرمایه‌گذار معدن فسفات چرام آنچنان که باید برای انجام پروژه تلاش نکرده است. این مسئله در جلسات استانی و همچنین در تهران مطرح شد. اما سرمایه‌گذاران یکی از دلایل خود مبنی بر اجرا نکردن تعهدات و اجرای پروژه را نداشتن صرفه اقتصادی با استفاده از روش کنونی برای تولید صنعتی فسفات اعلام کردند و به همین دلیل به دنبال بکارگیری روش دیگری برای تولید محصول نهایی یعنی تبدیل مستقیم سنگ فسفات به اسید فسفریک هستند و مهلت یادشده به همین دلیل به آنها داده شده است.
وی گفت: قبل از اینکه موارد یادشده از سوی بهره‌بردار مطرح شود اقداماتی انجام شد. طبق روال عادی از طریق شورایعالی معادن براساس مصوبات استانی کسب تکلیف شد و به این ترتیب در آبان ماه ۱۳۹۳ شورایعالی معادن یک سال دیگر فرصت به سرمایه‌گذار داد تا بتواند طرح خود را اجرایی کند. با این حال با توجه به گذشت زمان تاکنون پیشرفت فیزیکی در این معدن دیده نشده و تنها ممکن است اقدامات مطالعاتی و نرم‌افزاری برای آن انجام شده باشد.
دیودیده اظهار کرد: بنابراین با توجه اینکه مدت زمان مشخصی برای بهره‌برداری از معدن وجود دارد باید تکلیف معدن را مشخص کرد و اینکه آیا بهره‌بردار قصد ادامه فعالیت دارد یا خیر.
صرفه اقتصادی مهم استرییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تاکنون تا حد امکان از این بهره‌بردار حمایت لازم را کرده است.
دیودیده اظهار کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت تنها به این دلیل که شرکت سرمایه‌گذار مدعی شد که روش ابداعی جدیدی برای فرآوری سنگ فسفات با عیار ۹.۵درصد و تبدیل مستقیم آن به اسید فسفریک دارد فرصتی دوباره به آنها داد. چرا که آنها براین باور بودند که با استفاده از این روش هزینه تمام‌شده محصول نهایی کاهش یافته و تولید اقتصادی می‌شود.
وی درباره اینکه آیا به غیر از شرکت یادشده سرمایه‌گذار دیگری برای بهره‌برداری از معدن پیشنهادی داده یا خیر، گفت: پیشنهادهای زیادی برای بهره‌برداری از این معدن داده شده است. اگر بهره‌بردار کنونی بتواند وعده‌هایش را عملی کند حضور سرمایه‌گذار جدید منتفی خواهد بود اما در صورت ادامه روند فعلی براساس رای شورایعالی معادن، شرکت سرمایه‌گذار از ادامه فعالیت خلع ید شده و معدن به مزایده گذاشته می‌شود و به‌طور قطع این‌بار توانایی فنی، توان مالی و میزان سرمایه‌گذاری در انتخاب سرمایه‌گذار جدید در نظر گرفته خواهد شد و سرمایه‌گذار جدید با نظارت و دقت بیشتری انتخاب می‌شود چنانکه داشتن دو ویژگی مهم یکی سرمایه و منابع مالی و دیگری در اختیار داشتن فناوری از جمله ملاک‌های انتخاب بهره‌بردار جدید خواهد بود.
ذخیره ۸۰ میلیون تنی فسفاتدیودیده بیان کرد: پروانه بهره‌برداری برای یکی از محدوده‌های معدنی فسفات چرام با ذخیره ۸۰ میلیون تن و عیار ۹ درصد داده شده است. حال با توجه به اینکه میزان ذخیره معدنی موجود در این معدن رقم بالایی را به خود اختصاص داده سازمان از بهره‌بردار خواسته تا در صورتی که تمایل دارد بهره‌برداری از معدن را آغاز کند و در غیراین صورت از ادامه فعالیت انصراف دهد.
وی گفت: معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت که رای شورایعالی معادن را برای مدت یک‌سال صادر کرده نیز معتقد است که اگر بهره‌برداری از این معدن به‌وسیله شرکت یادشده انجام نشود پروانه بهره‌برداری آنها لغو می‌شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد اعلام کرد: زمینی با مساحت حدود ۵۰ هکتار برای احداث واحد صنعتی محدوده فسفات چرام پیش‌بینی شده است.
او درباره دیگر محدوده‌های معدنی که در اختیار این شرکت قرار دارد، گفت: به غیر از محدوده معدنی با ظرفیت ۸۰ میلیون تن ذخیره، ۳ محدوده دیگر نیز در مرحله صدور گواهی کشف هستند که میزان ذخیره آن بین ۴ تا ۷ میلیون تن است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا سرمایه‌گذاران خارجی برای این پروژه حضور خواهند داشت، گفت: پیشنهاداتی مطرح شده و حضور سرمایه‌گذاری خارجی با شریک ایرانی بلامانع است. با توجه به اینکه معدن فسفات چرام از بزرگترین ذخایر فسفات کشور به‌شمار می‌آید مشخصات معدن برای جذب سرمایه‌گذار به مرکز توسعه سرمایه‌گذاری خارجی که در وزارت امور اقتصادی و دارایی مستقر است، داده شده که در زمان حضور سرمایه‌گذاران خارجی و تمایل آنها به ظرفیت‌های معدنی کشور این محدوده نیز به آنها معرفی می‌شود. از طرفی انجام فعالیت مشترک میان شرکت‌های ایران و خارجی از مواردی است که منجر به بهبود یافتن و پیشرفت پروژه معدنی می‌شود.
وی ادامه داد: این بدان معنا نیست که چون سرمایه‌گذاران دیگری ابراز تمایل کرده‌اند این انتقادات به سرمایه‌گذار فعلی وارد شده بلکه قوانین در این زمینه کاملا تصریح دارند که در صورتی که صاحب پروانه بهره‌برداری نتواند در مدت زمان مقرر بهره‌برداری از معدن را آغاز کند، مجوزش باطل شده و محدوده به شرکت دیگری واگذار می‌شود.
زیرساخت‌هایی که برای این معدن نیاز است نیز باید از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایمیدرو فراهم شود. البته لازم به یادآوری است که اگر سرمایه‌گذاری در این معدن انجام شده و بهره‌برداری از آن آغاز شود دولت و مسئولان این حوزه بهره‌بردار معدنی را برای رسیدن به نتایج مطلوب تا حد ممکن یاری خواهند کرد.
شروع فعالیت از سال ۱۳۸۹اما در این میان بهره‌بردار معدن فسفات چرام بعد از گذشت حدود ۵ سال از زمان اخذ پروانه این معدن از عملی نشدن قول‌ها و وعده‌های مسئولان استانی در ارتباط با ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری از این پروژه گلایه کرده است.
شهرام شریعتی، مدیرعامل شرکت بین‌المللی تحقیقات صنعت و معدن «آیرما»
در گفت‌وگو تفصیلی با ماین نیوز با تاکید از نبود همکاری‌های لازم برای اجرای پروژه فسفات «چرام» انتقاد می‌کند.
وی درباره شروع فعالیت این شرکت در معدن فسفات «چرام» گفت: شرکت «آیرما» حدود ۵ سال پیش و در سال ۱۳۸۹ پروانه معدن فسفات «چرام» را دریافت کرد و در این مدت سیاست شرکت بر این بود که پروژه را از مجاری فنی و علمی آن پیش ببرد. قرار بود مسئولان توقعات خود را از پروژه به صورت خصوصی به ما منتقل کرده و ما نیز در راستای تحقق این توقعات قدم برداریم.
شریعتی گفت: از سال ۱۳۸۸ استان کهگیلویه و بویراحمد ۴ استاندار عوض کرده و در این مدت بارها قول و قرارهایی با ما گذاشته شده تا زیرساخت‌های موردنیاز مانند آب، برق و گاز از سوی مسئولان استانی تامین شوند. همچنین قرار شد مقدمات تحویل زمین احداث کارخانه را فراهم کرده و مشکلات مربوط به بهره‌بردار قبلی، را حل کنند. این در حالی است که تاکنون هیچ‌یک از این وعده‌ها عملیاتی و محقق نشده‌اند.
شریعتی اظهار کرد: براساس مطالعات انجام شده از سوی شرکت «آیرما» مشخص شده که میزان ارزش و ذخیره کانسار آن چیزی نیست که بارها از سوی مسئولان استانی مطرح شده است. با این وجود مطالعات ما نشان می‌دهد که بهره‌برداری از معدن فسفات «چرام» همچنان اقتصادی بوده و ذخیره این معدن قابل معدنکاری و استخراج است.
وی درباره خلع ید شدن شرکت از بهره‌برداری معدن «چرام» گفت: از سال ۱۳۹۱ بارها و بارها تهدید به خلع‌ید از معدن فسفات «چرام» شده‌ایم. این در حالی است که منطقه چرام و استان کهگیلویه و بویراحمد جزو مناطق کمتر برخوردار کشور بوده و فاقد زیرساخت‌های لازم برای اجرای پروژه‌های معدنی است.
وی به جلسه برگزار شده با معاونت معدنی و موافقت برای اجرای پروژه اشاره کرده و معتقد است: سرمایه‌گذاری در معادن پرعیار کشور هرچند که با ریسک همراه باشد اما با این حال انجام می‌شود.
وی به تغییرات قیمتی فسفات در روند پروژه اشاره کرد و گفت: در ابتدای فعالیت پروژه قیمت فسفات ۱۹۰ دلار بود که تصمیم به راه‌اندازی کارخانه کنسانتره فسفات گرفته شده بود. اما در این مدت قیمت فسفات از ۱۹۰ به ۱۰۲ دلار کاهش یافت و باعث شد پروژه از صرفه اقتصادی خارج شود. با این وجود شرکت به فناوری دست یافته که با استفاده از آن سنگ فسفات به طور مستقیم به اسید فسفریک ۸۵ درصد تبدیل می‌شود.
شریعتی به اقدامات انجام شده به‌وسیله شرکت اشاره کرد و گفت: قسمتی از زمین سایت پروژه تسطیح شده و جاده معدن به طول ۱۳ کیلومتر کشیده شده و کوه‌بری هم انجام شده است. عملیات اکتشاف و طراحی استخراج و حتی دانش فنی تولید محصول نیز شناسایی شده است. درحال حاضر آماده آغاز عملیات بهره‌برداری از این معدن هستیم، به شرطی که زیرساخت‌های موردنیاز برای اجرای پروژه نیز فراهم شوند.
ساير حوزه ها
