ماین نیوز - تولید در تیررس قطعی برق

کمبود و واسطه‌گری در صنعت سیمان افزایش می‌یابد

قطعی برق امسال با وسعت بیشتری کشور را در همه سطوح درگیر کرده است.

به گزارش ماین نیوز، در واقع نبود توازن میان تولید و مصرف برق، زمینه‌ساز چالش‌ها و کمبودهای جدی در این حوزه شده است. در ادامه با گسترش صنایع، توسعه فضای شهری، رشد جمعیت و تشدید گرمایش زمین، شاهد کمبود برق هستیم. در همین حال با وجود توسعه‌های یادشده سرمایه‌گذاری لازم برای توسعه صنعت برق انجام‌نشده و بهسازی و نوسازی خطوط توزیع برق نیز موردتوجه قرار نگرفته است. این درحالی است که حدود ۲۰ درصد برق موردنیاز کشور از طریق نیروگاه‌های برق-آبی تامین می‌شود اما با کمبود بارندگی و شدت گرفتن خشکسالی در سال‌های اخیر، تامین برق با این روش با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شده است.

سایر بخش‌های این شبکه‌ نیز نیاز به اورهال و تعمیرات دارند و بدین‌ترتیب بخش دیگری از ظرفیت‌های برق از مدار خارج شده‌ است. در چنین شرایطی، شاهد کمبود تولید برق در مقابل مصرف آن هستیم، مدیریت این کمبودها دشوار و حتی غیرممکن تصور به‌نظر می‌رسد و با قطعی‌های گسترده‌ای روبه‌رو هستیم. در چنین شرایطی، حجم قابل‌توجهی از بی‌تدبیری، صنایع کشور را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. این روزها اغلب صنایع با خاموشی مواجه هستند و چالش‌های جدی در مسیر فعالیت آنها ایجادشده است.

صنعت سیمان به‌عنوان یک صنعت استراتژیک نیز با کمبود برق روبه‌رو بوده و از میزان تولید آن کاسته شده است. ازآنجاکه جایگزینی برای سیمان در ساخت‌وساز وجود ندارد، فعالان این صنعت نسبت به کمبود و شدت گرفتن التهاب در بازار خریدوفروش این محصول ساختمانی هشدار می‌دهند.
هشدار کمبود سیمان

عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت و درباره قطعی برق این روزهای صنایع کشور گفت: صنعت سیمان نیز در هفته‌های اخیر از این چالش بی‌نصیب نمانده و شاهد قطع برق مصرفی واحدهای تولیدکننده این محصول ساختمانی هستیم. قطعی برق واحدهای سیمانی خسارت‌هایی را به فعالیت و عملکرد تولید این صنایع وارد می‌کند.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان افزود: در چنین شرایطی، قطعی ناگهانی برق خسارات قابل‌توجهی را به تولید در صنایع مختلف وارد می‌کند. درواقع قطعی و حتی نوسانات برق برای واحدهای فعال در حوزه صنایع معدنی همچون تهدیدی است که ادامه تولید آنها را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که تولید کلینکر به برق پایدار نیاز دارد و نمی‌توان با برقی که برای مدت محدودی به این واحدها اختصاص می‌یابد، کوره را روشن کرد و به دمای موردنظر رساند. در چنین شرایطی صنعت سیمان با چالشی جدی روبه‌رو خواهد شد.

شیخان افزود: علاوه بر این، هر عاملی که زمینه شوک به کوره را وارد کند، خسارات جدی به نسوز کوره‌ها وارد می‌کند. نسوز، ماده بسیار گران‌قیمتی است و با توجه به محدودیت‌های موجود در مسیر واردات و رشد قابل‌توجه نرخ فروش آن، تامین مجدد آن بسیار دشوار می‌شود. اما چنانچه طبق برنامه‌ای از پیش تعیین‌شده برق مصرفی صنایع فقط به میزان ۳۰ درصد کاسته شود، همچنان امکان مدیریت شرایط و به حداقل رساندن خسارت‌ها وجود دارد.

شیخان افزود: اگر قطعی برق واحدهای سیمانی از پیش تعیین‌شده باشد می‌توان با راهکارهایی زمینه مدیریت آن را فراهم کرد. در چنین شرایطی با قطعی بخشی از برق مصرفی صنایع همچنان امکان تداوم فعالیت تجهیزات حساس وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، خاموش کردن کوره به‌منزله واردکردن خساراتی جدی به نسوزهاست و هزینه‌های قابل‌توجهی را برای فعالان صنعتی به‌دنبال دارد. حال چنانچه شرایط به‌گونه‌ای مدیریت شود که با وجود قطعی برق همچنان امکان روشن نگه‌داشتن کوره‌ها میسر باشد می‌توان از حجم خسارات به واحدهای صنعتی کاست. آسیاب‌ها نیز در ساعات غیرپیک فعالیت خواهند کرد و به‌این‌ترتیب تولید ادامه خواهد داشت. هرچند این شرایط به‌منزله وارد شدن خسارت‌های جدی به تولید است و نمی‌توان به‌آسانی از کنار آن گذشت.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: با توجه به شرایط موجود، شاهد کمبود سیمان به‌ویژه در برخی مناطق کشور خواهیم بود. عموما در چنین فضایی بازار خریدوفروش این محصول ساختمانی با التهاب روبه‌رو خواهد شد و حتی رشد نرخ به‌دنبال واسطه‌گری و سودجویی دور از انتظار نیست.

البته باید تأکید کرد که ظرفیت تولید سیمان در کشور ما به‌مراتب بالاتر از نیاز داخلی به این محصول برآورد می‌شود و چنانچه محدودیت‌های موردبحث برطرف شود می‌توان دوباره به روند قبلی تولید بازگشت و به‌سرعت نیاز کشور را به این محصول تامین کرد. این فعال صنعت سیمان گفت: درحال‌حاضر تعاملی میان شرکت‌های برق منطقه‌ای و واحدهای سیمانی شکل‌گرفته تا چالش‌های این حوزه به حداقل ممکن کاهش یابند اما این دست اقدامات جوابگوی نیاز کشور به سیمان نیست.

در واقع فعالان صنعت سیمان از یک‌سو موظفند نیاز کشور به این محصول ساختمانی را تامین کنند و از سوی دیگر، ناچارند از تکالیف وزارت نیرو مبنی بر کاهش مصرف پیروی کنند. بدون تردید هماهنگی ۲ مورد یادشده در کنار هم بسیار دشوار و حتی در مواردی غیرممکن است.

شیخان در پایان اظهار کرد: تداوم روند قطعی برق زمینه کاهش تولید سیمان را در کشور فراهم می‌کند؛ این درحالی است که سیمان از محصولات پرمصرف در صنعت ساخت‌وساز به‌شمار می‌رود و نقشی اساسی در توسعه اقتصادی دارند؛ بنابراین کمبود آن باید جدی گرفته شود و از متولیان امر انتظار می‌رود نسبت به رفع کمبودهای این حوزه حساس‌تر باشند.
کاهش تولید حتمی است

علی‌محمد بد، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت اظهارکرد: صنایع سیمان کشور طی هفته‌های اخیر با چالش قطعی برق روبه‌رو شده‌اند. قطعی برق فعالیت صنایع را از چند منظر تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در درجه نخست آنکه تولید در برخی ساعات متوقف می‌شود. این موضوع از یک‌سو زمینه کاهش بهره‌وری و سودآوری واحدهای سیمانی کشور را فراهم می‌کند و از سوی دیگر، شاهد کمبود سیمان در کشور و التهاب در بازار خریدوفروش این محصول ساختمانی خواهیم بود. این فعال صنعت سیمان گفت: چالش‌های ناشی از قطعی برق به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ تامین پایدار برق تاثیر بسزایی بر روند تولید دارد. به‌عکس هر نوسانی در تامین برق نیز به‌منزله وارد شدن خساراتی جدی به تجهیزات تولید است.

خاموش کردن و روشن کردن مجدد یک کوره به ۳۶ ساعت زمان نیاز دارد و نمی‌توان بدون آمادگی قبلی و در قالب برنامه‌ای روزانه برق کوره را قطع کرد. به‌ویژه که بسیاری از واحدهای صنعت سیمان مجهز به ژنراتور برای تامین برق اضطراری نیستند. وزارت نیرو و سازمان توانیر نیز هیچ مسئولیتی را در قبال خسارات واردشده به این صنایع نمی‌پذیرند. این چالش‌ها درحالی هستند که صنایع سیمانی کشور در طول سال‌های اخیر و با توجه به رشد قابل‌توجه نرخ ارز و شدت گرفتن تحریم‌های بین‌المللی با کمبود قطعات و تجهیزات روبه‌رو بوده‌اند؛ حال در چنین موقعیتی تامین و جبران خسارات واردشده به تجهیزات تولید دوچندان دشوار خواهد شد.

بد با تأکید بر این نکته که هر کمبودی در مسیر تولید سیمان به‌منزله بر هم خوردن بازار مصرف این محصول ساختمانی است و با اذعان به نقش بدون جایگزین سیمان در ساخت‌وساز اظهارکرد: از سیاست‌گذاران و متولیان امر انتظار می‌رود نسبت به شرایط موجود بی‌تفاوت نباشند و مانع واسطه‌گری در این بازار شوند. درواقع انتظار می‌رود قطعی برق ابتدا به صنایعی اختصاص یابد که محصول استراتژیک تولید نمی‌کنند و توقف کوتاه تولید آنها زمینه بر هم خوردن بازار را فراهم نخواهد کرد؛ یعنی می‌توان با مدیریت زمینه بهبود شرایط را فراهم کرد.

وی افزود: ظرفیت تولید در صنایع سیمان کشور حدود ۹۰ میلیون تن برآورد می‌شود و میزان تولید این محصول، نیاز کشور را تامین می‌کند. بااین‌وجود درحال‌حاضر و با توجه به قطعی‌های برق شاهد کمبود سیمان به‌ویژه در برخی مناطق کشور هستیم؛ کمبودی که به رشد بهای فروش این محصول توسط واسطه‌ها منجر خواهد شد و درنهایت مصرف‌کننده نهایی خسارات ناشی از آن را متحمل می‌شود. البته چنانچه این مشکل برطرف شود؛ برق موردنیاز صنایع تامین و با بازگشت واحدهای تولیدی به ظرفیت اسمی، نیاز کشور به این محصول ساختمانی رفع خواهد شد.
سخن پایانی

این روزها قطعی برق صنایع و احتمال تداوم آن تا پایان تابستان خبرساز شده است. فعالان صنایع معدنی قطعی برق را به‌منزله وارد آمدن خسارات جدی به تجهیزات، کوره‌ها و ماشین‌آلات دانسته‌اند. قطعی برق یک واحد صنعتی و به‌دنبال آن خاموش شدن کوره‌ها به‌منزله وارد آمدن خسارت‌های جدی به کوره و نسوز آن است. به‌علاوه آنکه روشن کردن مجدد کوره و رسیدن آن به دمای مناسب ذوب، بسته به صنعت موردنظر، فرآیندی زمان‌بر و هزینه‌بر است؛ بنابراین نمی‌توان و نباید برق یک واحد صنعتی را به همین راحتی قطع کرد. در همین حال، قطع برق به‌منزله توقف تولید است. بدین‌ترتیب علاوه بر چالش‌هایی که در مسیر تولید ایجاد می‌شود، شاهد بر هم خوردن بازارها نیز خواهیم بود. کما اینکه در ابتدای مسیر خاموشی‌ها کمبود سیمان در بازار مشهود است و بدون تردید تداوم این مسیر به‌منزله ایجاد چالش‌های جدی‌تری در بازار خریدوفروش این محصول ساختمانی خواهد بود.