توسعه بخش معدن نیازمند نگاه متکی به فرهنگ
گروه معادن
- ایران در زمره ۱۰ کشور برتر معدنی دنیا به‌شمار می‌آید، در نتیجه این بخش می‌تواند سهم بسزایی در تولید ناخالص داخلی و افزایش درآمد ملی داشته باشد.
ایران در زمره ۱۰ کشور برتر معدنی دنیا به‌شمار می‌آید، در نتیجه این بخش می‌تواند سهم بسزایی در تولید ناخالص داخلی و افزایش درآمد ملی داشته باشد.
همواره مسائل فرهنگ معدن‌داری و معدنکاری یکی از سوال‌های استراتژیست‌های این بخش در تهیه ماتریس SWOT بوده است و این امر اهمیت فرهنگ معدنکاری را نشان می‌دهد، از این‌رو به اختصار پنج موضوع نیازمند فعالیت فرهنگی بیان می‌شود:
پرداخت حقوق دولتی: معدن در همه کشورها به‌دلیل آن‌که یک نعمت خدادادی است، از دارایی‌های ملی محسوب شده و به آن معناست که بخشی از درآمد معدن به دولت‌ها تعلق دارد تا در پروژه‌های ملی و عام‌المنفعه هزینه شود.
در کشور ما نیز معادن جزو انفال است و باید حقوق دولتی آن به‌صورت صحیح پرداخت شود تا سهم عموم مردم وصول گردد. پرداخت این حق نیازمند شناخت و آموزه‌های فرهنگی به معدن‌داران است.
توجه به عیار حد: برداشت صحیح از ذخایر ارزشمند معدنی بسیار مهم است. استخراج‌های غیر‌اصولی و طمع‌ورزانه از قسمت‌های پر‌عیار، رها‌سازی مناطق کم‌عیار و باطله‌برداری غیر‌فنی، موجب تضییع حقوق ملی می‌شود و کشور را از بخشی از منابع ملی محروم می‌کند. معدن‌داران و پیمانکاران باید بیاموزند که در استفاده از منابع طبیعی و ثروت‌های ملی به اصول توسعه پایدار و حقوق نسل‌های آتی پایبند باشند.
مدارس و دانشگاه‌ها: پرداختن به رشته‌های مهندسی مرتبط به معدن در مدارس و رسانه‌ها نیز یکی از نیازهای فرهنگی این بخش است.
معدن پس از نفت بزرگترین ثروت اقتصادی کشور است، ولی کمتر نخبگان و استعدادها به این مسیر هدایت شده‌اند و تعداد اندکی هم که علاقه‌مند به این رشته هستند، به‌دلیل فرهنگ حاکم بر جامعه به سایر رشته‌های مهندسی ظاهرا در سطح بالاتر گرایش پیدا می‌کنند. این قضیه در بررسی انتخاب رشته دانشگاهیان و امتیاز آنها کاملا مشهود است.
سایر فارغ‌التحصیلان نخبه مورد نیاز معدن از قبیل برق، مکانیک، صنایع و... نیز فعالیت در بخش معدن را در انتهای فهرست اولویت‌های کاری خود قرار می‌دهند. توسعه بخش معدن نیازمند شناخت و پرورش استعدادها برای داشتن مهندسان و کاردان‌های فنی خلاق است.
تصویر ذهنی از معدن: در فرهنگ کشور ما به اندازه کافی به کارگران و کاردان‌های فنی معدنی توجه نشده است. با توجه به سختی کار این قشر شریف و ارزش کالای خلق شده، اطلاع‌رسانی وسیع‌تری لازم است. تصویر ذهنی بر‌گرفته از فیلم‌های قدیمی و داستان‌های دهه‌های گذشته که تبهکاران را برای کار اجباری به معادن می‌فرستادند، در ذهن عامه دیده می‌شود. نیاز است تا از طریق رسانه‌ها و با نگرش و برنامه‌ریزی نهادهای متولی این بخش، فعالیت فرهنگی گسترده‌ای در این خصوص انجام شود.
در چند فیلم ساخته شده که تعدادشان به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد نیز فروغی دیده نمی‌شود و کیفیت فیلمنامه‌ها و کارگردانی به حدی نبوده که در پایان فیلم خانواده کارگران معدنکار به افتخار آن دست بزنند یا احساس رضایت کنند.
جلب اعتماد بومی‌های منطقه: جهت جلب اعتماد مردم بومی مناطق معدنی نیز فعالیت‌های فرهنگی مناسب و هم‌راستا با آداب و رسوم آن منطقه لازم است. به هر‌حال برداشت بومی‌ها این است که گروهی به منطقه آبا و اجدادی آنها آمده‌اند و آرامش آنها را برهم زده‌اند، به‌علاوه ثروت متعلق به آنها را از زیر خاک خارج می‌کنند و با خود می‌برند. طبیعتا در منطقه با درگیری‌ها و و تنش‌هایی روبه‌رو خواهیم بود. آموزش فرهنگی به نیروهای معدنکار جهت احترام به عقاید و مذهب بومی‌ها و آگاه‌سازی مردم منطقه از اثرات مثبت فعالیت‌های معدنی، رونق اقتصادی و رشد و توسعه پیش‌روی آن مناطق ضمن ایجاد اطمینان به لحاظ حفظ میراث نیاکانشان، تنها با یک برنامه فرهنگی حساب شده و به وسیله بزرگان و معتمدان همان منطقه امکانپذیر است.
علی بختیاری قلعه / کارشناس حوزه معدن
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۴۱
کد مطلب: 2139
