به گزارش ماین نیوز، سیامک شجاعی مدیر تضمین کیفیت و تعالی سازمانی فولاد مبارکه در برنامه رادیوم فولاد، به معرفی و تشریح دستاوردهای این مدیریت پرداخت و به سؤالات مجری این برنامه چنین پاسخ داد؛
مختصری درباره واحد تضمین کیفیت و تعالی سازمانی توضیح دهید.
واحد تضمین کیفیت و تعالی سازمانی یکی از مدیریت‌هایی است که زیرمجموعه بخش معاونت تکنولوژی فولاد مبارکه است. وظایف این واحد به‌طورکلی در سه بخش تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های سازمان، طراحی سیستم‌های مدیریتی و الگوهای مدیریتی در سازمان و بخش دیگر مربوط به مباحث و رویکردهای حل مسئله و مشارکت دادن کارکنان در اجرای استراتژی‌ها و اهداف سازمان است.
چه عاملی می‌تواند در راستای حفظ و ارتقای مزیت رقابتی فولاد مبارکه با سایر رقبا مفید باشد؟
وقتی از فضای کسب‌وکار صحبت می‌شود واژه اصلی این فضا رقابت است. در این فضا آن چیزی که رقبا را نسبت به هم برتری می‌دهد مزیت‌های رقابتی هست که سازمان‌ها با آن مواجه هستند. نکته قابل‌توجه این است که این مزیت‌های رقابتی دائمی نیستند و از دست می‌روند. فولاد مبارکه در آستانه ورود به دهه چهارم از حیات خود است. حدود ۳۰ سال از عمر بهره‌برداری این شرکت سپری‌شده است. در همه این سال‌ها یک سری مزیت‌های رقابتی تغییر کرده است. امروزه در سطح کشور و حتی در سطوح بالاتر در سطح جهانی همه قیمت‌ها به سمت واقعی سازی و رقابتی پیش می‌رود. در بسیاری از حوزه‌ها نسبت به سال‌های پیش مزیت هم کم‌رنگ شده است. در بحث سنگ و کنسانتره و معادن وضعیت متفاوت شده است. معادن امروز به سمت فولادسازی پیش می‌روند و تأمین مواد اولیه با چالش مواجه شده است. پس چیزی که امروز فولاد مبارکه به‌عنوان مزیت رقابتی باید روی آن کار کند سرمایه‌های انسانی خودش است. دانشی که طی این سال‌ها به‌دست‌آمده و در این کارخانه وجود دارد، نیروی کار ارزشمندی است که در این کارخانه توانمند شده و تربیت‌یافته والان می‌تواند به‌عنوان مزیت رقابتی فولاد مبارکه محسوب شود.
مدیرعامل شرکت همواره از توسعه نیروی انسانی به‌عنوان یکی از استراتژی‌های فولاد مبارکه نام‌برده و طی این سال‌ها در سطح کشور هم بر تولید دانش‌بنیان تمرکز شده است. امروزه دیگر داشتن منابع نفت و گاز به‌عنوان مزیت‌های پایدار شناخته نمی‌شوند. در عوض این سرمایه‌های انسانی هستند که در همه سطوح و سازمان‌ها و ازجمله فولاد مبارکه، مزیت رقابتی واقعی هستند.
جدیدترین افتخارات واحد تضمین کیفیت و تعالی سازمان چه مواردی هستند؟
فولاد مبارکه در سال گذشته در حوزه تعالی سازمانی موفق شد برای چهارمین سال، تندیس زرین تعالی سازمانی را کسب کند که در سطح کشور تنها شرکتی هستیم که توانسته‌ایم این عنوان را چهار دوره داشته باشیم. نباید فراموش کرد که حفظ این عنوان شاید مهم‌تر از کسب آن بود. در حوزه مدیریت دانش و سازمان دانشی نوآور جایزه جهانی MIKE که یکی از جوایز معتبر در حوزه مدیریت دانش است را برای چهارمین بار در سطح جهانی دریافت کردیم. در حوزه تحول دیجیتال هم برای بار اول در مقیاس شرکت‌های بزرگ تولیدی موفق به کسب تندیس برنزین شدیم.
دستیابی به تولید صنعت سبز به چه میزان فولاد مبارکه را به تراز جهانی‌اش نزدیک‌تر کرده است و چه برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی در این خصوص صورت گرفته است؟
برای بقا در کسب‌وکار، صنعت سبز دیگر یک شعار نیست و یک الزام است. اگر به فلسفه وجودی که فولاد مبارکه برای خودش تعریف کرده تحت عنوان شهروند شرکتی مسئولیت‌پذیر برای خلق آینده‌ای بهتر نگاه کنیم متوجه می‌شویم آینده بهتر یعنی مراقبت از منابع آیندگان و این یعنی به هر قیمتی نمی‌شود تولید کرد و از منابع استفاده کرد بدون اینکه به فکر آیندگان بود. از همین رو صنعت سبز یکی از استراتژی‌های محوری هست که مدیرعامل شرکت به آن اهتمام داشته و برنامه‌های ویژه‌ای هم در این حوزه تدوین‌شده است. خود مفهوم صنعت سبز زیر چتر بزرگ‌تر و مهم‌تری تحت عنوان پایداری سازمانی قرار می‌گیرد که موارد مربوط به بحث‌های اجتماعی، زیستی محیطی و کسب‌وکار را تحت پوشش قرار می‌دهد.
فولاد مبارکه چه شاخصه‌ها و پارامترهایی را برای طی مسیر موفقیت و کسب تندیس‌ها و افتخارات گوناگون رعایت کرده است؟
اگر بخواهیم از تعالی سازمانی تعریفی داشته باشیم توجه تعالی سازمانی به رشد متوازن است، مانند یک انسان متعالی که تنها در یک بعد رشد نمی‌کند و به همه ابعاد وجودی خویش توجه دارد. یک سازمان متعالی باید یک رشد متوازن برای همه ذی‌نفعان خودش فراهم کند. اگر صرفا مشتری‌ها راضی باشند و تأمین‌کنندگانش ناراضی یا کارکنان نارضایتی داشته باشند، برنامه‌ها به سرانجام نخواهند رسید. رویکردهای سازمان باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که در همه حوزه‌ها خواسته‌ها و انتظارات ذی‌نفعان درک شود. به همین دلیل است که رویکردها به‌گونه‌ای طراحی‌شده تا سازمان به یک نتیجه متوازن و پایدار در حوزه‌ها دست پیدا کند. اینکه شما یک سال موفق بشوید و سال بعد تکرار نشود نشان می‌دهد سازمان از پایداری لازم در کسب موفقیت برخوردار نبوده است. فولاد مبارکه از سال ۸۰ این تفکر را در تمام رویکردهای خودش جاری و ساری کرده و در تمام حوزه‌های مربوط به کارکنان، مشتری‌ها، تأمین‌کنندگان و جامعه متناسب با الگوی تعالی سازمانی رفتار می‌کند. می‌توان گفت رمز اصلی موفقیت هم اعتقاد و تعهدی است که رهبری سازمان نسبت به این موضوع دارد و این باعث شده باورپذیری در بدنه سازمان هم‌شکل بگیرد.
برنامه‌ریزی‌ها در واحد شما برای سال جاری و قرن جدید با چه رویکردی شکل‌گرفته است؟
برنامه‌ریزی‌ها مطابق با استراتژی‌های کلی سازمان طراحی‌شده است. موضوعاتِ مربوط به توسعه سرمایه‌های انسانی، تکنولوژی و نوآوری، صنعت سبز، پایداری سازمان و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود مواردی است که از سوی مدیریت ارشد سازمان مورد تأکید قرارگرفته است. وظیفه ما در این حوزه‌ها این است که بتوانیم از طریق توسعه رویکردها مشارکت کارکنان را برای دستیابی به این اهداف جلب و جذب نماییم. در این راستا تلاش کرده‌ایم با بازنگری در نظام‌های حل مسئله مثل نظام پیشنهادات و نظام پروژه‌های تحول، مشارکت کارکنان را داشته باشیم و بتوانیم در پایان سال به شاخص‌هایی که هدف‌گذاری شده برسیم.
نظام پیشنهادها تا چه اندازه توجه واقعی کسب می‌کند؟
در مورد فولاد مبارکه به‌طورکلی نمی‌توان نظر داد، در این مورد در نواحی و واحدهایی که خود مدیر واحد به مشارکت کارکنان خودش معتقد است از این رویکرد و ابزار استفاده می‌کند و ایده‌ها و نظرات کارکنان را در راستای حل مسائل به کار می‌گیرد. در حوزه‌های مختلف نقاط قوت و ضعف وجود دارد اما تمام تلاش این است که این رویکرد و مشارکت و کار تیمی را به‌صورت متعادل در تمام سازمان رشد دهیم.
در جهت توسعه قابلیت‌های سازمان چه اقداماتی صورت گرفته است؟
همان‌گونه که اشاره شد، تمرکز اصلی در حوزه نیروی انسانی است در این راستا و برای اینکه کارکنان در مسیر حل مسائل سازمان توانمند شوند به کمک واحد آموزش رویکردهای مختلف تدارک دیده‌شده است. معتقدیم به هراندازه که سازمان بتواند به‌صورت چابک‌تر مسائل خودش را پیدا کند، به همان نسبت نیز در حل آن‌ها هم نسبت به سایر رقبا موفق‌تر خواهد بود. اعضای یک خانواده باید روش‌های حل مسئله را بدانند و بتوانند در قالب یک کار تیمی مسائل را حل کنند و این رویکرد مهم ما برای خانواده بزرگ فولاد مبارکه است.
نقش مدیران سازمانی در ایجاد این فرهنگ‌سازمانی چه می‌تواند باشد؟
بررسی رمز موفقیت تمام سازمان‌های بزرگ به کلیدواژه فرهنگ‌سازمانی منتهی می‌شود. فرهنگ‌سازمانی مجموعه‌ای از باورها و رفتارها و عاداتی است که افراد یک سازمان در حین کار آن را رعایت می‌کنند و هرچقدر غنی‌تر و قوی‌تر و در راستای اهداف سازمانی باشد به سازمان کمک می‌کند پایدارتر حرکت کند. فرهنگ‌سازمانی تمام کارکنان را با خودش همراه می‌کند. برای ایجاد این عادات درست، بدون شک رهبران، الگوی سازمان هستند و بدون باورپذیری آن‌ها نسبت به سازمان طبیعتا بدنه به‌سختی همراه خواهد شد.
برای حفظ سطح بالای تعالی سازمانی چه تدابیری اندیشیده شده است؟
عبارتی وجود دارد تحت عنوان شرکت‌های شکست‌ناپذیر و این شکست‌ناپذیری وابسته به فراهم شدن یک سری زیرساخت‌هاست. بدین منظور بخش مهمی که ما به آن توجه می‌کنیم این است که بتوانیم از طریق نوآوری و ایجاد خلاقیت و توانمندسازی کارکنان این فضا را در فولاد مبارکه حفظ کنیم تا ویژگی شکست‌ناپذیری برای فولاد مبارکه باقی بماند.
سال‌هاست که با تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران و شرکت فولاد مبارکه روبرو هستیم. این فشارها تا چه حد توانسته از حرکت شرکت فولاد مبارکه در مسیر تعالی سازمانی جلوگیری کند ؟
طبیعتا تحریم چیز خوبی نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند مدعی باشد تحریم عامل مثبتی است اما این تحریم‌ها فرصت‌هایی را برای سازمان ایجاد کرد و خودباوری در صنعت ایران به وجود آورد. یکی از این دستاوردها کسب تندیس زرین تعالی بنیاد کیفیت اروپا توسط فولاد مبارکه است. کماکان نتایج سازمان این را نشان می‌دهد که باوجود تمامی مشکلات موجود، این شرکت توانسته به اهداف خود دست یابد.
فولاد
