بی‌عدالتی در برخورد با معادن
ماین نیوز: ساختار و مشخصات متفاوت زمین شناسی، تکتونیکی و ...، گستره سرزمینی کشور ما را از تمام انواع طبقات مواد معدنی منتفع نموده است که البته تفاوت سطوح معدنکاری و نوع معادن به وضوح در برخی از مواد آیین نامه اجرایی قانون معادن منعکس نشده است. چنانکه معادن بزرگ فلزات پایه، سنگ‌های تزئینی و زغال‌سنگ که از نظر میزان استخراج سالیانه و بازار مصرف تقریبا دائمی هستند با معادنی همچون واریزه کوهی، سنگ‌های لاشه و ... (عمدتا مواد معدنی طبقه یک) در یک سطح دیده شده‌اند.
ماده 53 آیین نامه اجرایی قانون معادن تعطیلی بیش از 6 ماهه متوالی یک معدن را (بدون مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت) مجاز ندانسته و با بهره‌برداران معادنی که از 6 ماه بیشتر تعطیل باشند طبق ماده 20 قانون معادن (اخطار و اقدام برای سلب صلاحیت) برخورد می‌شود. حال معادنی مثل واریزه کوهی و سنگ‌های لاشه در مناطقی همچون استان بوشهر که اکثر قریب به اتفاق کل معادن را تشکیل می‌دهند و در شرایطی که بازار مصرف آنها محدود به پروژه‌های عمرانی (زیرسازی راه‌ها و ...) و در محدوده جغرافیای مناطق مجاور (در برخی موارد صرفا جهت استفاده در پروژه‌ها و یا بازار مصرف شهرستان محل قرارگیری معدن مقرون به صرفه است) است؛ با سایر معادن طبقات دیگر همچون خاک‌های صنعتی، فلزات پایه، سنگ‌های ساختمانی تزئینی و ... که بازار مصرف بسیار پررونق‌تری دارند، یکسان در نظر گرفته شده‌اند.
نکته دیگر مجوز برداشت موضوع ماده 13 قانون معادن بوده که به پیمانکاران طرح‌های عمرانی و ... اجازه برداشت‌های محدود از مصالح معدنی را می‌دهد. از آنجا که در عمل مصالح معدنی موردنیاز طرح‌های عمرانی عمدتا مخلوط کوهی و سنگ لاشه را شامل می‌شود؛ لذا پیمانکاران پروژه‌ها با تمسک به این ماده قانونی و درخواست کارفرمایان دولتی آنها مجوز برداشت مصالح معدنی را مستقیما اخذ نموده و عملا معادن دارای بهره‌بردار از چرخه خارج شده و هیچ بازار مصرفی دیگری را برای آنها نمی‌توان تصور کرد.
بازنگری در آیین نامه اجرایی قانون معادن و در نظر گرفتن انواع متفاوت معادن از حیث نوع مواد معدنی و نحوه بهره‌برداری و اعمال محدودیت و شرایط خاص برای استفاده از مجوزهای برداشت موضوع ماده 13 قانون، می‌تواند رونق بازار بهره‌برداری از معادن را رقم زده و با استمرار حیات معدنکاری، بهره‌برداران را به سمت سیاست‌های تبدیل به ارزش افزوده و فاصله گرفتن از خام‌فروشی سوق دهد.
* اردوان دارابی
عضو کارگروه تخصصی سازمان نظام مهندسی معدن استان بوشهر
تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۲:۲۷
کد مطلب: 15948
