به گزارش ماین نیوز، معادن طلا مانند دوستانی هستند که از قدیم الایام در کنار ما بوده‌اند اما تا به امروز با ایرانیها صمیمی نشده‌ند. اگرچه فعالان معدنی ایرانی از ابتدا در زمینه استخراج و بهره‌برداری معادن طلا توانمندی‌های لازم را نداشتند و برای اینکه حفاری معادن طلا را به خوبی یاد بگیرند به سراغ خارجی‌ها رفتند، اما بهره‌برداری از معادن طلا قلق خاص خود را دارد و در قالب حفاری‌های دیگر معدنی نمی‌گنجد. سال‌ها گذشت تا ایرانیها یاد بگیرند چگونه از معادن طلا استخراج کنند و ذخایر ارزشمند پنهان زمین را به بهره‌برداری برسانند. توانایی‌ای که الان هم به نظر می‌رسد ایران هنوز مدیون خارجی‌ها است. اما چرا ایرانیها از این مهر پنهان زمین غافل‌اند؟
کارشناسان معتقدند بیشتر سرمایه‌گذاری‌های معدنی تاکنون در زمینه استخراج سنگ‌های ساختمانی بوده و بسیاری از اکتشافات و حفاری‌های معدنی به دلیل اینکه بسیار سطحی بوده، فرصتی برای کشف و استخراج ذخایر میلیونی که زیر خروارها خاک خوابیده را نداده است. البته معادن طلا در روند حفاری به منابع آبی نیاز دارند و همین موضوع باعث می‌شود که عملیات معدنکاری در این معادن متفاوت‌تر باشد.
از این رو کارشناسان معتقدند در سالهای اخیر یکی از دلایل عمده اینکه اکتشافات سطحی بوده و دست فعالان معدنی از ذخایر پنهان کوتاه بوده این است که برخی ذخایر از جمله سنگها در سطح زمین قرار دارند و نیاز نیست حفاری‌های عمیق انجام داد در صورتی که بنا بر نظرات کارشناسی بسیاری از مواد معدنی در اعماق زمین قرار گرفته‌اند. اما موضوع دیگر این است که بسیاری از فعالان معدنی پس از عملیات اکتشافی به محض آنکه به ذخایر کم‌عیار رسیدند اکتشافات را رها کردند و در نقطه‌ای دیگر به دنبال عیار بالاها گشتند.
با این وجود بررسی‌ها از تجارب کشورهای خارجی نشان داده كشورهای معدن خیز در كنار استحصال فلزات استراتژیك مانند آهن، مس، سرب و روی، آلومینیوم به فلزات گرانبها همچون طلا، نقره، تیتانیوم، پالادیم و وانادیوم هم بها داده‌اند و به دلیل نیاز و تشدید مصرف آنها در صنایع، اكتشاف و استخراج این مواد معدنی رونق گرفته است.
این در حالی است که در ایران به رغم اینکه برای بخش خصوصی محدویتی در زمینه فرآوری فلزات گرانبها وجود ندارد، اما سرمایه‌گذاران و فعالان معدنی هنوز به این عرصه از بهره‌برداری ورود پیدا نکرده‌اند و دولت در استحصال این فلزات گرانبها موفق تر عمل کرده؛ در شرایطی که نتایج پژوهش‌های علمی سازمان زمین‌شناسی نشان داده بیش از هزار محدوده طلایی در کشور وجود دارد و 21 استان کشور از ذخایر طلا برخوردارند. کارشناسان به این باور رسیده‌اند که اگر منابع مالی کافی برای اکتشافات معادن طلا و مراحل بهره‌برداری وجود داشته باشد، قطعا حجم ذخایر طلای کشور افزایش می‌یابد و اگر امروز ایران 300 تن ذخیره طلا دارد، ترکیه در سالهای گذشته نصف این را داشت ولی الان با سرمایه‌گذاری و توسعه طرح‌های اکتشافی و تقویت زیرساخت‌های بهره‌برداری توانسته تولید خود را به 512 تن برساند و دوازدهمین ذخایر بزرگ طلای جهان را داشته باشد. این در حالی است که ایران با ترکیه به لحاظ زمین‌شناسی و سنگها مشترکاتی دارد که می‌بایست تا به حال از این کشور در بحث اکتشاف و ذخیره طلا جلو می‌زد.
اگرچه كارشناسان پیش‌بینی می‌كنند با گسترش اكتشافات احتمال افزایش حجم ذخایر قطعی طلا در مناطقی که بر کمربندهای طلا تکیه زده وجود دارد، اما بهره‌برداری آن مشروط به این است که فعال معدنی از عملیات حفاری طلا آگاهی کامل داشته باشد یا حداقل زمینه‌‌ها برای همکاری با کشورهای خارجی فراهم باشد.
چرا که شراکت ناپایدار با ریوتینتو، چین و قزاق‌ها ثابت کرد همکاری معدنی با کشورهای خارجی در ایران عمقی ندارد. همانطور که اخیرا گلایه‌‌ها و اخطارها نسبت به عدم پیشرفت فیزیکی معدن طلای داشکسن کردستان که قزاق‌ها در آن مشغول هستند بسیار شنیده می‌شود و این روند کند پیشرفت معدن هم به مشکلات رفت و آمد رئیس و اعضای هیات مدیره این شرکت قزاقی به ایران برمی‌گردد.
با این وجود از سوی مهدی کرباسیان، رئیس سازمان توسعه ونوسازی گفته شده بخش خصوصی امكان ورود به فرآوری همه فلزات گرانبها را به جز اورانیوم دارد اما ایران در بخش استحصال فلزات گرانبها كمتر كار کرده و بخش خصوصی هم روی خوشی به سرمایه‌گذاری در معادن طلا نشان نداده در حالی برای حضور بخش خصوصی در این حوزه مانعی وجود ندارد.
ایران جزو پنج کشور اول مصرف‌کننده طلاست و به نظر می‌رسد مصرف سالانه طلا در کشور از همان 300 تن طلا تامین می‌شود و مابقی طلای مورد نیاز به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. البته گردش اقتصادی صنعت طلا و جواهر در کل دنیا سالانه هزار میلیارد دلار است ولی سهم ایران در این گردش اقتصادی بسیار اندک است.
اما بررسی‌ها نشان داده طلاهای قاچاق عمدتا دارای عیار پایین هستند و از کیفیت لازم برخوردار نیستند این در حالی است که کارشناسان به این باورند که ذخایر طلا در داخل کشور از کیفیت بالاتر و عیاری استانداردتر برخوردارند که می‌توان با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تکنولوژی و دانش استخراج بیشتر نیاز و مصرف کشور را از تولید داخلی تامین کرد.
بنا بر اکتشافات سازمان زمین شناسی 18 معدن طلا در کشور وجود دارد و در حال حاضر اکتشافات طلا در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، کرمان، خراسان رضوی و جنوبی، اصفهان، یزد، مرکزی، قم و همدان از سوی ایمیدرو و سازمان زمین‌شناسی کلید خورده است. اما آیا با همه این ظرفیت‌های معدنی که در سرتاسر کشور ریشه دوانده می‌توان امیدوار بود که فعالان بخش خصوصی به بهره‌برداری از معادن فلزات گرانبها روی بیاورند و تمامی توجه‌شان به معادنی که فلزات استراتژیك دارد معطوف نشود؟
فلزات گرانبها
