به گزارش ماین نیوز، یکی از نمونه‌های بارز این موضوع که چندی پیش مطرح شد تعطیلی تعدادی از معادن در محدوده‌های نزدیک به قله دماوند بود. به گفته مسئولان این حوزه، اگر چه تعطیلی معادن مقدمه‌ای برای ثبت جهانی شدن قله دماوند است اما کارشناسان نیز بر این موضوع اذعان دارند که اگر فعالیت‌های معدنی فضای محدوده را به خطر اندازد یا چشم انداز را تخریب کند آن فعالیت ها متوقف خواهند شد. اگر رعایت ضوابط زیست‌محیطی در دستور کار معدنکاران قرار گیرد میزان آسیب به محیط‌زیست به حداقل رسیده و فعالیت‌های معدنی متوقف نخواهد شد.
علیرضا امری کاظمی، رییس گروه میراث زمین‌شناختی و ژئوتوریسم سازمان زمین‌شناسی درباره موضوعاتی که برای ثبت جهانی محدوده‌ها در نظر گرفته می‌شود، گفت: برای ثبت جهانی یک منطقه نباید تمامی فعالیت‌های صنعتی و معدنی یا عمرانی منطقه تعطیل شود تا در نهایت زندگی و پویایی در منطقه از حرکت بایستد. در واقع زمانی می‌توان فعالیت معادن را متوقف کرد که فضای محیط به مخاطره افتد یا چشم‌انداز طبیعی را تخریب کند. از طرفی دلایل یاد شده می‌تواند جزو مواردی باشد که از ثبت جهانی شدن منطقه جلوگیری کند.
او ادامه داد: یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به توقف فعالیت‌های معدنکاری شود این است که روی پدیده‌های منحصربه‌فرد منطقه تاثیر منفی داشته باشد. زمانی که یک محدوده ثبت جهانی شود برای آن مرز و حریم تعیین می‌شود. حال اگر فعالیت در حریم مشخص شده باشد و نخست باعث تخریب چشم‌انداز طبیعی و بعد از آن باعث از بین رفتن پدیده‌های منحصر به فرد منطقه شود، می‌توان از فعالیت آن جلوگیری کرد.
ثبت جهانی دماوند
یکی از اقداماتی که برای محافظت از قله دماوند انجام‌شده تعطیلی ۶ معدن سنگ در پای این قله بلند بوده است. بخشدار شهر لاریجان در استان مازندران با اشاره به این مطلب از ممنوع شدن تردد خودروهای شخصی در یال جنوبی دماوند خبر داده است.
علی محمد فضلی در مراسم جشن ملی روز دماوند و یازدهمین دوره جشن تیرگان در رینه آمل، اظهار کرد: قله بلند دماوند مظهر حیات و تامین‌کننده منابع آبی کشور است، بنابراین طرح‌های مختلفی در شورای تامین شهرستان آمل برای حفظ و صیانت از آن به تصویب می‌رسد.
وی اضافه کرد: یکی از طرح‌ها، ممنوعیت فعالیت معادن بالای ۲ هزار متر در پای دماوند بود که مصوب و اجرا شد و در پی آن مجوز فعالیت بسیاری از معادن طی سال گذشته لغو و معادن نیز تعطیل شدند.
بخشدار لاریجان آمل یکی از دغدغه‌ها برای ثبت جهانی دماوند را نداشتن فعالیت معادن دانسته و بر این باور است که عده‌ای به ثبت جهانی دماوند در یونسکو اعتقاد ندارند.
عضو شورای اداری شهرستان آمل بیان کرد: دماوند ابتدا در قلب‌های مردم به ثبت می‌رسد و تا این عمل انجام نشود با ثبت جهانی نمی‌توان به نتیجه‌ای رسید.
وی با اشاره به اینکه معدن «لارکوه» پیرامون قله دماوند نبوده و مشمول طرح منع فعالیت نمی‌شود، خاطرنشان کرد: شورای عالی معادن، وجود معدن در ارتفاعات یک هزار و ۷۰۰ متری را برای قله دماوند ممنوع کرده است.
بخشدار لاریجان درباره معدن روستایی این بخش گفت: امکانات این معدن به صورت داوطلبانه جمع آوری شده و دیگر فعالیتی در این معدن انجام نمی‌شود.
وی یکی از مواردی که باعث آسیب رساندن به قله دماوند می‌شود را استفاده از پوکه‌های معدنی موجود در این قله دانسته و معتقد است که نباید این‌کار انجام شود.
رعایت قوانین معدنی
بهروز برنا، معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره نوع فعالیت‌های معدنی و تاثیراتی که می‌تواند روی فضای منطقه‌ای همچون دماوند داشته باشد، اظهار کرد: برای انجام هرگونه فعالیت‌های معدنی باید در گام نخست مجوز لازم از منابع طبیعی و محیط‌زیست گرفته شود. همچنین در برخی موارد که محدوده‌های معدنی در مناطق حفاظت شده قرار گرفته‌اند نیاز به هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی وجود دارد.
وی ادامه داد: به‌طور کل فعالیت‌های معدنکاری باید بر اساس قانون معادن انجام شود و تنها در صورتی می‌توان پروانه بهره‌برداری را لغو کرد که تخلفی انجام شده باشد اما در غیراین صورت ادامه فعالیت را غیرممکن می‌شود و لازم است تا محدوده معدنی دیگری در اختیار معدندار گذاشته شود.
وی درباره فعالیت‌های معادن اطراف قله دماوند که خبر از توقف آنها رسیده، بیان کرد: برای برداشت از معادن اطراف قله دماوند باید مسائل و قوانین فنی رعایت شود چرا که به دلیل شیب‌های تند، در صورت رعایت نشدن ایمنی اولیه باعث خسارت و آسیب رساندن به محیط اطراف خواهد شد.
برنا درباره ذخایر معدنی که در نزدیکی قله وجود دارد گفت: مواد معدنی همچون پوکه‌های معدنی و «بازالت» از جمله کانی‌های موجود در نزدیکی قله است. البته شاید یکی از دلایل توقف فعالیت معادن برداشت‌های غیرمجاز از ذخایر موجود در این محدوده باشد. در این صورت سازمان نظام مهندسی که به عنوان یکی از ارگان‌های اجرایی پرقدرت به شمار می‌آید باید نظارت بیشتری روی این حوزه اعمال کند تا میزان آسیب‌های واردشده به محدوده معدنی و فضای اطراف آن کاهش یابد.
او ادامه داد: ماده معدنی «بازالت» از آن به عنوان پشم‌سنگ استفاده می‌شود و اگر به شکل منشوری باشد برای ساخت دیوارها و جداول به کار گرفته می‌شود. از طرفی پوکه‌های معدنی که جزو کانی‌های سبک در ساختمان‌سازی، ساخت بتن، ایزوگام و... استفاده می‌شود در صورت رعایت نشدن اصول اولیه بهره‌برداری از معادن این کانی‌ها، در نهایت باعث آسیب رساندن به قله دماوند و شرایط ویژه آن خواهد شد.
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بر این‌باور است که رعایت حریم برای معدنکاری از موضوعاتی است که باید مورد توجه معدنکاران قرار گیرد.
