به گزارش ماین نیوز، این خبر از آن جهت حائز اهمیت است که ایران با وجود در اختیار داشتن بزرگترین معدن فیروزه جهان و همچنین پیشینهای ۵ هزار ساله در استفاده از این کانی ارزشمند اما به دلیل آنچه نبود فناوری فرآوری و تراش این سنگ نیمه قیمتی گفته میشود هماکنون از سوی ترکها به صورت خام خریداری شده و پس از تراش و فرآوری به نام فیروزه ترکی که به آن تورکیوز گفته میشود به سایر کشورهای جهان صادر میکنند.
از سوی دیگر بررسیها نشان میدهد استفاده از فیروزه خام نیشابور تنها به ترکیه محدود نشده و کشورهای دیگری همچون چین، هند و ایتالیا نیز با تکیه بر صنایع فرآوری خود در تلاش برای کسب بازار این کانی زیبا به نام خود هستند.
موضوعی که به نظر میرسد نیازمند توجه بیشتر در جهت جذب سرمایهگذاران در ایجاد صنایع فرآوری است.
در این رابطه ناصر عابدیان، فعال بخش خصوصی و معاون سابق اکتشافات سازمان زمینشناسی کشور میگوید: فیروزه ایران یکی از قدیمیترین و بهترین ذخایر معدنی ایران است که از گذشتههای دور تاکنون تنها در شهر نیشابور واقع در خراسان رضوی استخراج میشده است، به عبارتی زادگاه این سنگ، ایران است اما از گذشتههای دور تاکنون به دلیل خروج این سنگ از ایران به ترکیه و صادرات این سنگ از ترکیه به سایر کشورهای مختلف جهان، اکنون این سنگ را با نام علمی «تورکیوز» میشناسند.
ناصر عابدیان در پاسخ به اینکه علت اصلی موفقیت ترکیه در بازارهای بینالمللی با وجود مالکیت ایران چه بوده است به فرآوری این سنگ و سایر سنگهای قیمتی در ایران اشاره میکند و میافزاید: با وجود شناخت کامل مردم از سنگ فیروزه این صنعت هنوز وجهه خود را نزد مردم بهدست نیاورده است و از آنجایی که فرآوری کانیهای قیمتی و غیرقیمتی در ایران بسیار ضعیف عمل کرده است در خصوص این کانی نیز با وجود منحصربهفرد بودنش، کماکان این فرصت سرمایهگذاری در اختیار ترکیه است.
این فعال بخش خصوصی و عضو خانه معدن در ادامه با اشاره به فعالیتهای جدید سازمان توسعه و زمینشناسی پیرامون آموزش و ترویج فرآوری این صنعت به نسل جدید گفت: آنطور که انتظار داشتیم درخصوص فرآوری سنگهای قیمتی ترویج و آموزش محسوسی ایجاد نشد، علاوه بر اینکه بهرهگیری از تجار باتجربه در سطوح بینالمللی ازجمله پیشنیازهای توسعه این صنعت است که درحالحاضر بهدلیل بهرهگیری ترکیه از این توانایی آنها توانستهاند با سایر تجار دنیا ارتباط خوبی برقرار کنند و از این خلأ بازرگانی در ایران استفادههای لازم را ببرند کما آنکه میبینید سنگ مسلم ایرانی را در دنیا به نام ترکها میشناسند.
ناصر عابدیان، عضو خانه معدن در ادامه در پاسخ به اینکه چه عاملی زمینه تضعیف روابط تجار ایرانی با سایر کشورها در معاملات فیروزه را فراهم آورده است، گفت: برای هر امری محوریت اساسی لازم است که این محوریت به وسیله مدیران باتجربه و دانش فنی آنان فراهم میشود.
این در حالی است که فقدان مدیریت توانمند باعث شده تا نتوانیم در این بخش به جایگاه واقعی خود دست پیدا کنیم. این کارشناس و فعال اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد در طبیعت این کانی قیمتی ممکن است که از ارزش بالایی برخوردار نباشد اما ارزش واقعی این سنگهای نیمه قیمتی زمانی مشخص میشود که مراحل فرآوری و تراش را گذرانده باشند به طوری که در برخی از موارد قیمت سنگهای فیروزه پس از تراش به چند میلیون تومان میرسد.
فرآوری ؛تعیینکننده رقابتدر خصوص سنگ یا کانیهای قیمتی و غیرقیمتی، برشهای مختلف به وسیله دستگاههای مربوط به فرآوری سنگ این امتیاز را برای بازار و کشور مولد آن کانی قیمتی یا غیرقیمتی ایجاد خواهد کرد تا بتوانند از سودآوری لازم آن در بازارهای داخلی و خارجی بهرهمند شوند.
پرداختن به این موضوع که چرا تاکنون ایران موفق به استفاده از دستگاهها یا فرآوریهای لازم از این سنگ قیمتی یا سایر سنگهای قیمتی نشده است سوالی است که جهانگیر یداللهی فارسی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و معاون آموزشی دانشگاه کارآفرین به صمت پاسخ میدهد: بحث فرآوری تنها مربوط به کانیهای قیمتی و غیرقیمتی نیست؛ چه بسا در حوزه سنگ نیز همین مشکل به نوعی دیگر مطرح باشد.
چنانچه در بخش سنگ، برخی از سنگهای قیمتی به ایتالیا میرود و آنجا پس از فرآوریهای لازم به چندین برابر قیمت به کشور ما بازمیگردد. در بسیاری موارد به دلیل نبود دستگاههای پیشرفته و فرآوریهای لازم، زحمت اصلی کشف و برداشت یک محصول برای ایران خواهد ماند و سود آن نصیب دیگرانی خواهد شد که مجهز به دستگاههای فرآوری و یا فناوریهای لازم در این زمینه است این در حالی است که اگر موفق به رفع این مشکلات شویم میتوانیم واسطه خارجی را نیز از بین ببریم.
جهانگیر یداللهی فارسی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص هدف اصلی از صنعت بستهبندی در این بخش و چگونگی آن، به انواع بستهبندیهایی که مشتری نهایی مد نظر دارد اشاره کرد و افزود: مشتری نهایی یا واسطه نیاز به کالایی فرآوری شده در بستهبندیهای مطلوبی دارد تا کالا را از هرگونه تخریب، ایمن کرده باشد. عواملی از قبیل هوا یا دما از جمله عواملی است که باید در بستهبندیهای سنگهای قیمتی و غیرقیمتی لحاظ شود تا با ارائه محصول نهایی در بستههای کاملا شیک و استاندارد، درخواست و نظر مشتری نهایی یا کشور مقصد تامین شود.
این استاد دانشگاه و فعال عرصه معدن در خاتمه با مهم خواندن روابط بین تجار و ارتباطات در این زمینه به قدرت و توانایی تاجران داخلی اشاره کرد و یادآور شد: اگر کالایی چون سنگ فیروزه درحالحاضر در اختیار بازار کشور ترکیه است، نه به دلیل ضعف تجار و تجارت ایران که بیشتر به دلیل بازار و بسترهای تجاری لازم است که در اختیار تولیدکننده قرار نگرفته است، به گونهای که اگر محصول خوب در اختیار تجار داخلی قرار گیرد قادر خواهند بود بازارهای هدف را به تصاحب خود درآورند و اینجا است که اهمیت فرآوری و لزوم وجود دستگاهها و فناوریهای پیشرفته از جمله برش و... در یک محصول خود را در عرصههای بینالملل نشان میدهد.