به گزارش ماین نیوز، طرح جامع فولاد کشور با هدف ترسیم مسیر توسعه فولاد برای دستیابی به هدف 55 میلیون تن تولید فولاد و با رویکرد ایجاد توازن در زنجیره فولاد تدوین شده است.
در حال حاضر ظرفیت ذخایر قطعی سنگآهن ایران 2.7 میلیارد تن است؛ انرژی فراوان، موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران و وجود سرمایه انسانی چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی از جمله مهمترین مزیتهایی است که تاکنون سهم و نقش آهن و فولاد را در اقتصاد ایران قوت بخشیده است.
در این میان، طرح جامع فولاد کشور براساس چارچوب تعیین شده و شرایط کنونی صنعت فولاد، بهویژه به لحاظ مجوزهای صادر شده، چگونگی دستیابی به هدف سند چشمانداز را مورد کاوش و بررسی قرار داده است.
بررسیها نشان میدهد که برای تحقق هدف 55 میلیون تن فولاد خام به 6 میلیون تن چدن، 54 میلیون تن آهن اسفنجی، 8 میلیون تن کلوخه، 84 میلیون تن گندله، 90میلیون تن کنسانتره، 11 میلیون تن سنگآهن دانه بندی شده و 148 میلیون تن سنگآهن برای کنسانتره (کل نیاز به سنگآهن 159 میلیون تن است) نیاز است.
براساس طرحهای منتخب که الگوی توسعه و تکمیل زنجیره را تا افق 1404 مشخص میکند، زنجیره فولاد کماکان در حلقه کنسانتره و سنگآهن با کمبود مواجه است. کمبود کنسانتره و سنگآهن نشان میدهد که اگر سیاستگذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت برقراری توازن در زنجیره فولاد است، از هماکنون لازم است دو راهکار اساسی مدنظر قرار گیرد که شامل: 1- توسعه فعالیتهای اکتشاف و استخراج مواد معدنی و 2- سرمایهگذاری مشترک با سایر کشورها جهت تجهیز معادن و احداث واحدهای معدنی در ایران و سایر کشورها است.
سه سناریو برای مصرف فولاددر پنجمین همایش چشم انداز صنعت فولاد و معدن محمد ابکا، مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک با اشاره به پیشبینی مصرف فولاد از طراحی سه سناریو خبر داد و گفت: در سناریوی اول که براساس روند بلندمدت 20 ساله است، رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی کشور برابر با متوسط رشد در 20 سال گذشته در نظر گرفته شده است.
براساس سناریوی فوق و محاسبات انجام شده در افق 1404 مصرف سرانه فولاد خام 453 کیلوگرم و با احتساب جمعیت برابر با بیش از 90 میلیون نفر، مصرف فولاد در افق مذکور برابر با 40.9 میلیون تن پیشبینی شده است.
ابکا ادامه داد: در سناریوی دوم که روند میان مدت 10 ساله را بررسی کرده، رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی کشور برابر با متوسط رشد در 10 سال گذشته در نظر گرفته شده است.
براساس سناریو فوق و محاسبات انجام شده، در افق 1404 مصرف سرانه فولاد خام حدود 499 کیلوگرم و با احتساب جمعیت برابر با بیش از 90 میلیون نفر، مصرف فولاد در افق مذکور برابر با 45.1 میلیون تن پیشبینی شده است.
وی افزود: در سناریوی سوم که روند کوتاه مدت 5 ساله را بررسی کرده، رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی کشور برابر با متوسط رشد در 5 سال گذشته است.
براساس سناریوی فوق و محاسبات انجام شده، در افق 1404 مصرف سرانه فولاد خام حدود 421 کیلوگرم و با احتساب جمعیت برابر با بیش از 90 میلیون نفر، مصرف فولاد در افق مذکور برابر با 38 میلیون تن پیشبینی شده است.
مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک در ادامه گفت: میانگین ترکیب سناریوهای مطلوب مشخص میکند که مصرف فولاد در افق 1404 برابر با 41 میلیون تن خواهد بود. دستیابی به 41 میلیون تن مصرف فولاد به معنای تحقق رشدی در حدود 6 درصد در مصرف فولاد است که بیشتر از متوسط رشد محقق شده دهه 80 است.
به گفته وی، همانطور که تولید فولاد نیازمند سرمایهگذاری است، افزایش مصرف و رشد مصرف سرانه نیز نیازمند سرمایهگذاری در صنایع پایین دستی فولاد است.
ابکا در ادامه با اشاره به روند صادرات فولاد کشور گفت: ظرفیت تولید 55 میلیون تن و مصرف 41 میلیون تنی فولاد در افق 1404، الزام صادرات 14 میلیون تنی را به دنبال دارد. این هدفگذاری به مفهوم آن است که صادرات فولاد نیازمند یک حرکت جهشی است که زمزمههای تدوین راهکارهای آن در برنامه ششم توسعه به گوش میرسد.
وی با بررسی مجوزهای توسعه صنعت فولاد در کشور گفت: هماکنون مجوز ایجاد 144 میلیون تن ظرفیت فولاد در دست متقاضیان داریم که از این میزان برای 22 میلیون تن باید ظرفیت سازی شود. امکان اجرای 71 میلیون تن از این مجوزها ضعیف است و تنها احتمال اجرای 51 میلیون تن از مجوزها وجود دارد.
ابکا با اشاره به چالشهای پیشرو برای توسعه صنعت فولاد گفت: در زنجیره فولاد در حلقه کنسانتره و سنگآهن با کمبود مواجه خواهیم بود؛ به طوری که برای تحقق هدفگذاری تولید فولاد، 18 میلیون تن کنسانتره و 43 میلیون تن سنگآهن با توجه به طرحهای در دست اجرا کمبود داریم. بررسیها نشان میدهد که با تحقق ظرفیت تولید 55 میلیون تن فولاد تا افق 1404، فقط 7 سال ذخیره سنگآهن خواهیم داشت؛ بنابراین از حالا باید به فکر اکتشافات جدید باشیم. وی همچنین در مورد تامین کنسانتره نیز گفت: برای تامین کنسانتره یا باید مجوزهای جدید داده شود یا واردات صورت گیرد.
زیرساختها و سرمایه مورد نیازمدیرعامل شرکت فولاد تکنیک در ادامه با اشاره به سرمایهگذاری و تامین زیرساختهای تولید در صنعت فولاد، گفت: با بررسیهای انجام شده در طرح جامع فولاد کشور، برای خطوط تولید به 12 میلیارد یورو و برای تامین زیرساختها به 16 میلیارد یورو منابع مالی نیاز داریم.
وی افزود: بدون شک یکی از مهمترین پیش نیازها برای تحقق اهداف صنعت فولاد، وجود زیرساختهای مناسب است. به گفته وی، در طرح جامع فولاد کشور بررسی وضعیت فعلی زیرساختها در چارچوب منطقه بندی از کشور انجام شده است؛ با توجه به ویژگیهای صنعت فولاد، ایران به 6 منطقه تقسیم شد. با توجه به نقش تامین مواد اولیه در احداث و توسعه واحدهای فولادی و معدنی، ابتدا استانهای معدنی (شامل استانهای کرمان، یزد، سمنان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و خراسان رضوی) بهعنوان یک منطقه مجزا در نظر گرفته شدند. سپس با توجه به اهمیت تامین آب و مشکلات ناشی از خشکسالی و کمبود منابع آب سطحی و زیرزمینی در اکثر نقاط کشور، مناطق حاشیه دریا به صورت مجزا تقسیمبندی شدند.
براین اساس استانهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان (شامل استانهای خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) بهعنوان منطقه 5 و استانهای حاشیه دریای خزر (شامل استانهای گلستان، مازندران، گیلان و اردبیل) بهعنوان منطقه یک مشخص شد.
در نهایت سایر استانهای کشور براساس موقعیت جعرافیایی به سه گروه منطقه مرکزی، منطقه غربی و منطقه شمال غربی تقسیمبندی شدند.
وی با اشاره به زیرساختهای موردنیاز برای توسعه فولاد و تحقق ظرفیت 55 میلیون تن فولاد خام، گفت: برای تحقق هدفگذاری تولید فولاد به 5 هزار و 630 مگاوات نیروگاه (خط و پست برق) نیاز داریم. همچنین 18 هزار میلیون نرمال مترمکعب انشعاب گاز، تامین 295 میلیون مترمکعب آب در سال از دیگر زیرساختهای مورد نیاز است.
مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک در پایان با جمعبندی صحبتهایش به منظور تحقق اهداف سند چشمانداز 1404 اظهار کرد: هماهنگی بین نهادهای سیاستگذار و اجرایی در عملیاتی کردن برنامهها به ویژه در بخش زیرساختها در منطقه جنوب؛ مدیریت و تعیین سقف بهینه تولید در دورههای مشخص؛ رصد پویای مبادی وارداتی و مقاصد صادراتی؛ توسعه فعالیتهای اکتشافی؛ سرمایهگذاری مشترک برای توسعه صنعت فولاد؛ بهبود فضای کسبوکار و... از جمله اقداماتی است که به منظور تحقق اهداف توسعهای در صنعت فولاد باید در دستور کار قرار گیرد.